İşyerinde Mobbing ve Mobbing Halinde İşçi Hakları

Mobbing, Türk Borçlar Kanununun 417. maddesinde düzenlenmiş olup İş Kanununda düzenlenmemiştir. Tanımı ise 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanununda yapılmıştır.

Mobbing Nedir?

Mobbing, psikolojik ve cinsel türleri de dâhil olmak üzere insan onurunun çiğnenmesi amacını taşıyan veya böyle bir sonucu doğuran yıldırıcı, onur kırıcı, aşağılayıcı veya utandırıcı her türlü davranıştır. Yıldırıcı teriminin kapsamına ayrımcılık temellerine dayanılarak kişiyi işinden soğutmak, dışlamak, bıktırmak amacıyla kasıtlı olarak yapılan eylemler girmektedir.

İşçinin onuruna ve kişiliğine yönelen tek seferlik veya ender olarak gerçekleşen davranış ve sözler mobbing oluşturmaz. Bu söz ve davranışların mobbing olarak kabul edilebilmesi için  belirli aralıklarla ve sistematik olarak uygulanması şarttır. Mevcut şartların gerçekleşmesi halinde işçi haklı fesih hakkını kullanıp tazminat talebinde de bulunabilmektedir. Unutulmamalıdır ki, Yargıtay’a göre, somut olayda psikolojik tacizin unsurları bulunmasa da kişilik haklarına saldırı niteliğinde davranış söz konusu ise mahkeme, hukuki nitelendirmeyi kendisi yaparak, kişilik haklarının ihlal edilmesi sebebiyle zarar görene uygun miktarda bir tazminat ödenmesine karar verebilir.

İşverenin Mobbing Halinde Sorumluluğu

Borçlar Kanunu işçiyi, mobbinge karşı koruması için işverene sorumluluklar yüklemiştir. İşveren, işçiyi cinsel ve psikolojik tacize karşı korumak için önceden önlem alma, bu tür tacizleri önleme yükümlülüğü altındadır. İşçinin mobbinge uğramış olması halinde ise işveren, işçinin daha fazla zarar görmemesini sağlayan önlemler almakla yükümlüdür. Doktrindeki bazı görüşlere göre, işveren, işyerinde psikolojik taciz ihtimalinin varlığını araştırmak için belirli aralıklarla işçilere anket yaptırmalıdır. Psikolojik tacizin varlığı veya taciz tehlikesinin bulunması halinde derhal önlemler almalıdır. İşyerinde işçiler arasında ayrımcılık yapıldığı tespit edilir ise işverene 1.000 TL ila 15.000 TL arasında değişen idari para cezası verilir.

Psikolojik Taciz (Mobbing) Halinde İşçi Hakları

Borçlar Kanunu m.417/3 hükmünde, işverenin psikolojik tacize karşı önlem alma yükümlülüğüne aykırı davranması halinde, işverenin işçinin kişilik haklarına bağlı zararların tazmininin, sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabi olacağı belirtilmiştir. Dolayısıyla işveren, sorumluluğunu yerine getirmemesinden kaynaklı zararı gidermek zorundadır. İşverenin yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde zarar gören işçi şu haklarını kullanabilir;

1. İş görmekten kaçınma,
2. 6 günlük başvuru süresi olmaksızın haklı fesihte bulunma,
3. Maddi ve manevi tazminat talebinde bulunma,
4. Ayrımcılık tazminatı talebinde bulunma
5. Taciz davranışları suç niteliğinde ise şikâyet hakkını kullanma, yollarına başvurulabilir.

 

Yazılarımız özet niteliğinde olup bilgi karmaşalarını önlemek saikiyle yayımlanmaktadır. Davalarınız hakkında uzman bir avukata danışmanız tavsiye edilir.

Avukat Murat AKBAŞ

Mail > bilgi@avukatmuratakbas.com

İSTANBUL